Tijdens het telefoongesprek om een afspraak te maken voor een kinderconsult vertelde deze moeder dat haar zoon zich binnen het gezin misdroeg. Deze jongen van vier jaar was onhandelbaar en wilde altijd op een negatieve manier aandacht.
Op school en bij vriendjes was hij een lief en vrolijk jongetje maar thuis niet te corrigeren en altijd negatief naar zijn broer en zusje. Na geluisterd te hebben was mijn raad een gezinsconsult te bespreken zodat ik de interactie binnen het gezin kon observeren. Het gezin bestaat uit vijf personen.
Het gezin
Op de afgesproken tijd kwam zo het hele gezin op consult. De eerste die binnen kwam was moeder met een schattig klein meisje van ongeveer anderhalf jaar op haar arm. Moeder glunderde en was zichtbaar trots op haar jongste kindje. Hierna kwam een leuke vlotte jongen van een jaar of zeven samen met zijn vader de praktijkruimte binnen.
Deze jongen was een bijdehante babbelaar en zich bewust van zijn charme. Het duurde even voor ik in de gaten had dat er nog een kind moest binnenkomen. Toen zijn moeder hem ongeduldig binnen riep kwam er een knulletje binnen dat in alles liet zien dat hij er geen zin in had. Alles in hem was in opstand.
Het observeren van het gezin
Het viel me op dat de het meisje heel dicht bij haar moeder bleef en dat moeder het heerlijk vond dat zij zo aanhankelijk was. Ook zag ik dat de jongens niet samen speelde maar wel heel dicht bij elkaar in de buurt bleven. Vader keek naar buiten en het leek of hij niet deel nam aan het gesprek dat op gang kwam.
Vanuit mijn ooghoek zag ik dat wanneer de jongste jongen met een auto aan het spelen was de oudste hem een zetje gaf. Zijn broertje liet het een keer gaan, en nog een keer. Toen het weer gebeurde gaf hij zijn broer een oplawaai. En weer liet hij opstand zien. Boos en brutaal keek hij naar zijn moeder.
Als emotie de dienst uitmaakt
Moeder kreeg tranen in haar ogen en begon op boze toon tegen dit kleine jongetje te praten. “Altijd ben jij het die zo gemeen doet. Je kan nooit eens lief zijn. Waarom sla je altijd als je broer lief aan het spelen is. Waarom maak je me zo verdrietig, elke keer opnieuw”. Bij elk woord van zijn moeder verstrakte hij en kreeg hij meer verzet.
Zijn broer ging inmiddels gewoon door met spelen en had het autootje van zijn broertje gepakt. Hij had een voldane uitdrukking. Vader gaf een zakdoekje aan zijn vrouw en deed verder niets. Het meisje kroop in de armen van haar moeder.
Leiding nemen en leiding geven
Op mijn vraag wie er kon vertellen wat er gebeurd was zei niemand iets. Nu richtte ik me op de kleine jongen en vroeg of hij misschien boos was geworden op zijn broer omdat deze hem elke keer een zetje gaf. Verbaast keek hij op en knikte ja.
Zijn broer deed net of hij druk aan het spelen was. Natuurlijk vertelde ik dat je dan nog niet mocht meppen maar beter een stukje verder kon gaan spelen. De jongen ging vlak naast me verder met spelen. Hiermee was het voor mij klaar en ik richtte me op op moeder. Op mijn vraag of haar middelste altijd al wat moeilijker te begrijpen was gaf ze een bevestigend antwoordt.
Hoe het begon
Nu stelde ik een aantal vragen waardoor er inzicht kwam in de problematiek van dit gezin. Dit is het verhaal dat ik hoorde. Toen deze vrouw zwanger was van hun eerste kindje wilde haar man zo graag een jongen, een stamhouder. Ze wilden niet via een echo weten wat het was omdat een kindje al zo’n groot wonder is. Wat waren ze blij dat het ook een jongen bleek te zijn.
Toen ze na een jaar weer naar een kindje verlangde duurde het lang voordat er een zwangerschap kwam. Ze waren zo overtuigd van hun geluk dat dit een meisje zou worden dat ook nu geen echo nodig was. De zwangerschap was zo anders dan de eerste, het kon gewoon niet anders.
De teleurstelling dat het een jongen is
Stiekem waren er al wat meisjeskleren gekocht en de naam was gekozen. Aan een jongensnaam waren ze niet toe gekomen. Toen de kleine jongen geboren werd was het een schok. Een echte schok. Toen de moeder dit vertelde barstte zij in tranen uit. De jongen kroop nog dichter naar mij en ging tegen mijn been zitten.
De vrouw vertelde dat ze zich schaamde omdat ze niet blij kon zijn met haar tweede kindje. Ze liet het aan niemand merken maar ze verlangde zo wanhopig naar een dochter. Haar man had zijn stamhouder en zij wilde een meisje. Vanaf het eerste ogenblik leek het of de baby haar opslokte.
Altijd wilde hij in haar buurt zijn. Vaak huilde hij aan een stuk door en alleen bij haar werd hij rustig. Zijn broer was altijd een heel tevreden kindje geweest dus ze snapte niet wat er verkeerd ging.
Een koningskoppel
Toen het derde kind zich aandiende lag er geen enkele verwachting om teleurstelling te voorkomen. Hoe groot was hun geluk toen de langverwachte wens uitkwam. Een meisje. Hierna leek het of hun middelste zich alleen nog van zijn slechtste kant kon laten zien. Hij wilde in het begin niks met zijn zusje te maken hebben.
De kleine jongen dook achter mijn stoel. Voor de eerste keer sprak de vrouw over haar gevoelens. Zij besefte voor het eerst dat haar middelste zoon nooit de erkenning gehad heeft die zo nodig is om je veilig te voelen. Haar tranen en verdriet waren oprecht. Op mijn vraag van welk kind zij het meest hield keek ze me verbaast aan.
Een nieuwe start
De kleine jongen was gaan staan en keek naar zijn moeder. Ook de andere kinderen en vader waren stil en aandachtig. Toen moeder zei dat ze van alle kinderen hield voelde ik het knulletje weer verstrakken.
Nu zag ook moeder het en ze ging op haar hurken voor haar zoontje zitten en vertelde hem dat ze dom was geweest, dat ze niet had begrepen dat hij verdrietig was. Ook hoeveel ze van hem hield en dat ze al heel lang blij met hem was. Voorzichtig pakte ze hem vast en samen hebben ze gehuild. Hij voelde voor het eerst dat zijn mamma echt van hem hield.
Samen sterker
In de gezinstherapie heb ik samen met de ouders gekeken naar wat er in het gezin nodig was om alle drie de kinderen tot hun recht te laten komen. Ook heb ik het advies gegeven om meer samen te doen. Zo kreeg vader een grotere taak in de opvoeding.
Een advies was om elk kind apart aandacht te geven zodat het zich speciaal en erkend voelt. Het praten over gevoelens en gedrag moest een grotere rol binnen het gezin krijgen zodat er geen misverstanden meer ontstaan.
Voor het middelste kind heb ik het advies gegeven om zijn kwaliteiten meer te benoemen, positieve aandacht geeft een snellere verandering. Verwacht niet dat alles nu direct is opgelost. Er moet vertrouwen groeien en dat kan alleen met geduld en liefde.
Kindertherapie
Moeder is samen met haar middelste zoon nog een aantal keren voor kindertherapie geweest. Nu is het een tevreden en ondeugende jongen die zich thuis voelt in het gezin.